Hollands spant
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Een Hollands spant is een eenvoudig type kapconstructie, vaak toegepast bij een gordingenkap met gemetselde borstwering, waarbij de belasting deels op de vloerconstructie rust.
Omschrijving
Het Hollands spant, ook wel Hollands kapgebint genoemd, is een traditionele dakconstructie die in Nederland veel werd gebruikt. Kenmerkend is de combinatie met een veelal gemetselde borstwering, waardoor de zolderruimte hoger en beter bruikbaar is. De constructie brengt de belasting van het dak, inclusief sneeuw en wind, over op de onderliggende muren of de borstwering. Bij een Hollands spant rust een deel van de belasting op de vloerconstructie, wat helpt om 'spatten' (het naar buiten drukken van de muren) te vermijden. Het dakbeschot wordt gedragen door gordingen die op de spanten rusten. Hoewel de oorspronkelijke beschrijving spreekt van een eenvoudige driehoekige opbouw, bestaat een Hollands spant in detail uit meerdere onderdelen zoals kreupele stijlen (kappoten), blokkeels, een kapbalk (trekbalk of dekbalk), en korbelen. Boven de kapbalk bevindt zich een lichter spant met benen tot de nok en vaak een hanenbalk.
Verbeterd Hollands Spant
Een Verbeterd Hollands spant is een doorontwikkeling van het traditionele Hollands spant. Het is eveneens een gordingenkap met gemetselde borstwering, maar met een geoptimaliseerd krachtenverloop waarbij de belasting sterker op de vloerconstructie wordt overgebracht. Dit type spant is bij voorkeur geschikt voor steilere dakhellingen en heeft vaak een makelaar en steekschoren voor extra stevigheid. Bij een Verstijfd Verbeterd Hollands spant loopt de schuine kappoot door tussen de hanenhouten voor extra versteviging, zij het met iets minder zolderruimte.
Onderdelen en verbindingen
Een Hollands spant bestaat uit diverse onderdelen, waaronder de kreupele stijlen (kappoten), blokkeels, de kapbalk (trekbalk/dekbalk), korbelen en een hanenbalk. De verbindingen tussen de houten delen werden traditioneel gemaakt met pen-en-gat verbindingen of bouten en moeren, en soms met specifieke houtverbindingen zoals loef en voorloef of tandverbindingen. Tegenwoordig worden vaak spijkerplaten gebruikt voor de verbindingen. Horizontale balken in het dak die hoger liggen dan de trekbalk worden hanenbalken, haanhouten of trekplaten genoemd en helpen eveneens bij het opvangen van spatkrachten.
Vergelijkbare termen
Dakspant
Gebruikte bronnen: